Chrystusowcy w Brazylii od sześćdziesięciu lat
Dla uczczenia 60 rocznicy obecności chrystusowców w Brazylii podjęto szereg inicjatyw.
Została wydana w języku portugalskim książka naszego współzałożyciela ks. Ignacego Posadzego zatytułowana "Drogą Pielgrzymów", w której autor opisuje zmagania pierwszych emigrantów polskich na tym kontynencie. Drugim wydawnictwem przygotowanych jest informator o naszej prowincji. Ta pozycja została przygotowana w dwóch językach.
Oprócz inicjatyw wydawniczych odbyły się też uroczystości jubileuszowe w poszczególnych parafiach prowadzonych przez naszych współbraci oraz uroczystość centralna w Kurytybie. Wszystkie te inicjatywy wpisane zostały w obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. To utrata niepodległości oprócz sytuacji ekonomicznej była jedną z głównych przyczyn fali emigracyjnej naszych rodaków.
W pierwszych dniach sierpnia, na zaproszenie przełożonych prowincji, przyjechał do Brazylii młodzieżowy zespół polskiego folkloru "Pilsko" z Żywca. Przez 3 tygodnie koncertował nie tylko w parafiach chrystusowców, ale także i innych miejscowościach o dużym skupisku potomków polskich emigrantów. Podczas występów ks. Kazimierz Długosz SChr przedstawiał zebranym rys historyczny odzyskania przez Polskę niepodległości oraz informował o zgromadzeniu i obchodzonej rocznicy pracy na kontynencie. W niektórych parafiach podczas celebracji liturgicznych uczestniczyli również przedstawiciele miejscowych władz samorządowych. W Rio Claro do Sul przeniesiono nawet obrady rady powiatu, aby prefekt oraz wszyscy radni mogli wziąć udział w uroczystości.
Występy zespołu "Pilsko" oraz towarzyszące temu wydarzenia nie tylko przyczyniły się do uatrakcyjnienia uroczystości, ale także były kolejnym czynnikiem zauważalnego od kilku lat w Brazylii rozbudzania ducha polskości i przywiązania do kraju przodków wśród piątego, a nawet szóstego pokolenia naszych emigrantów. Jest to niewątpliwie pewnym fenomenem, który zasługuje na szczegółowe badania specjalistów.
Co prawda pierwszy chrystusowiec przybył do Brazylii w styczniu 1958 roku, jednak główne uroczystości ze względu na wielki kult Matki Bożej Częstochowskiej wśród naszych rodaków w Brazylii zostały wyznaczone na 25 i 26 sierpnia.
Zostaliśmy zaszczyceni obecnością wielu gości, wśród których należy wymienić ks. bp. Wiesława Lechowicza - Delegata Episkopatu Polski do spraw Duszpasterstwa Emigracyjnego, bp. Stanisława Stefanka SChr - biskupa seniora z Łomży, abp. José Antonio Peruzzo - ordynariusza Kurytyby, abp. Pedro Fedalto - ordynariusza emeryta tej archidiecezji, wychowanka jednego z naszych księży, bp. Celso Antonio Marchiori - biskupa São José dos Pinhais, administratora diecezji União da Vitória ks. Mario Glaaba, Rektor PMK w Brazylii, prowincjałów naszego zgromadzenia z Australii i Francji oraz delegata prowincjała z Niemiec. Natomiast wśród gości reprezentujących świat polityki swoją obecnością zaszczycili nas Poseł na Sejm pan Jan Dziedziczak, pełniąca funkcję Ambasadora RP w Brazylii pani Marta Olkowska, Konsul RP w Kurytybie pan Marek Makowski wraz z wicekonsulem panią Dorotą Bogutyn, prefektowie oraz radni powiatów gdzie posługują chrystusowcy oraz wielu innych dostojnych gości i przyjaciół prowincji brazylijskiej.
Mszy św. w sobotę 25 sierpnia przewodniczył bp Celso. W swoim słowie podkreślił swój związek z Towarzystwem Chrystusowym oraz ogrom pracy naszych współbraci na ziemi Krzyża Południa. Kaznodzieja mówił, że jak Chrystus przyjął ludzką naturę, tak również księża chrystusowcy pracującymi na brazylijskiej ziemi utożsamili się z tym krajem a powierzeni ich opiece wierni z Towarzystwem Chrystusowym. Wielokrotnie też podkreślał, ile sam osobiście zawdzięcza jednemu z naszych współbraci, który zawsze był i jest dla niego wzorem kapłaństwa i oddania się ludowi Bożemu. Po zakończeniu Eucharystii goście mieli możliwość obejrzenia występów zespołu "Pilsko" z Żywca.
Główne uroczystości miały miejsce następnego dnia. Mszy Świętej przewodniczył bp Wiesław Lechowicz, a koncelebrowali abp Pedro Fedalto, bp Stanisław Stefanek, księża prowincjałowie oraz zaproszeni kapłani. Najświętsza Ofiara sprawowana była w języku portugalskim. Uczestniczyli w niej licznie zgromadzeni wierni, w tym także przedstawiciele wspólnot prowadzonych przez chrystusowców, którzy specjalnie przyjechali na tę uroczystość do Kurytyby. Piękna liturgii dodawał śpiew polskich pieśni w wykonaniu zespołu "Pilsko".
Po zakończeniu Eucharystii pan poseł Jan Dziedziczak odznaczył ks. Józefa Wojnara SChr Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP, przyznanym przez Prezydenta RP naszemu współbratu za wybitne osiągnięcia w pracy na rzecz brazylijskiej Polonii.
Następnie goście udali się do salonu parafialnego. Przed rozpoczęciem obiadu przybyli goście zabrali głos, gratulując kapłanom z Towarzystwa Chrystusowego. Listy gratulacyjne przysłali między innymi: abp Stanisław Gądecki, abp Wojciech Polak Prymas Polski, abp Wacław Depo - ordynariusz z Częstochowy, bp Jan Piotrowski - ordynariusz kielecki, ks. Ryszard Głowacki SChr - Przełożony Generalny Towarzystwa Chrystusowego, pan Adam Kwiatkowski - Sekretarza Stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Dariusz Piotr Bonisławski - prezes "Wspólnoty Polskiej".
Ostatnim punktem bogatego programu uroczystości był udział w festynie w parku Jana Pawła II, który jest zarazem skansenem polskiej emigracji w Brazylii.
Uroczystości jubileuszowe zakończyły się uroczystym błogosławieństwem obecnych księży biskupów.
Rys historyczny:
Brazylia to kraj, który w sposób szczególny jest w sercu każdego chrystusowca. To właśnie stąd na początku XX wieku napływały nieustanne prośby polskich emigrantów starających się o opiekę kapłana. W odpowiedzi na nie Prymas Polski, a zarazem duchowy opiekun Polonii, kard. August Hlond wysłał do Ameryki Południowej ks. Ignacego Posadzego w celu odwiedzenia polonijnych środowisk i zorientowania się w potrzebach rodaków. Konsekwencją tych duszpasterskich podróży było założenie w 1932 roku nowego zgromadzenia zakonnego - Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej, którego głównym celem jest praca duszpasterska wśród rodaków żyjących poza granicami Polski. Drugą misją zgromadzenia stała się troska o piękno liturgii oraz szerzenie wśród wiernych znajomości Mszy Świętej jako centrum chrześcijańskiego życia.
Druga wojna światowa oraz sytuacja polityczna po jej zakończeniu spowodowały, że pierwsi chrystusowcy na kontynent południowoamerykański mogli przybyć dopiero na początku 1958 roku. W następnych latach, mimo trudnych warunków, w jakich przyszło pracować, zgromadzenie obejmowało kolejne parafie a także w myśl wskazówek Założyciela zaangażowało się w duszpasterstwo Kościoła lokalnego. W sześćdziesięcioletniej historii pracy naszego zgromadzenia na kontynencie południowoamerykańskim posługiwało tu łącznie 85 braci i księży chrystusowców.