11 listopada przy tablicy Marszałka Józefa Piłsudskiego w XII dzielnicy Budapesztu zorganizowano uroczystość składania wieńców. A jest to miejsce, które sięga historią 1936 r., kiedy to staraniem ówczesnego Towarzystwa Węgiersko-Polskiego odsłonięto tablicę upamiętniającą pamięć Ojca polskiej niepodległości. Spotykano się tam do 1945 roku. Potem nastąpiła przerwa trwająca 44 lata. Po zmianie systemu po 1989 roku Polskie Stowarzyszenie Kulturalne przywróciło tradycję polonijnych spotkań, które naznaczono na dzień 11 listopada.

W roku stulecia polskiej niepodległości we wrześniu br., w obecności marszałków polskiego i węgierskiego parlamentu panów László Kövéra i Marka Kuchcińskiego w parku przy ulicy Csörsz odsłonięto popiersie Józefa Piłsudskiego.

11 listopada uroczystego poświęcenia pomnika dokonał proboszcz Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech ks. Krzysztof Grzelak SChr. Całemu wydarzeniu towarzyszyła Orkiestra Straży Pożarnej ze Szczucina k/ Dąbrowy Tarnowskiej, zaś uczestnicy uroczystości mieli okazję przejazdu z placu Apora Vilmosa na ulicę Csörsz specjalnym "pociągiem niepodległości". Swą obecnością zaszczycił te wydarzenia Ambasador RP Jerzy Snopek wraz z małżonką, Konsul RP Marcin Sokołowski oraz dyrektor Instytutu Polskiego Joanna Urbańska.

Również 11 listopada w Budapeszcie, głównymi ulicami centrum miasta, przejechały samochody ozdobione polskimi barwami i odbyło się uroczyste zakończenie polonijnej Sztafety Niepodległości organizowanej przez rzecznika narodowości polskiej w Zgromadzeniu Narodowym Węgier dr Rónayné Słabą Ewę. Sztafeta wystartowała w lipcu z Derenku, przebiegła przez dwadzieścia trzy miejscowości kraju, by w dniu Święta Niepodległości Polski przybyć  na dziedziniec Muzeum Historii Wojskowości w Budapeszcie. 

Następnie Stołeczny Samorząd Polski zaprosił na spotkanie w Sali Marmurowej tego muzeum, gdzie wystąpiła młodzież ze szkoły polskiej oraz ZPiT "Polonez" oraz odbyło się okolicznościowe przyjęcie. Stamtąd barwnym korowodem prowadzonym przez Legion Wysockiego przy akompaniamencie szczucińskiej orkiestry dętej, grającej polskie pieśni wojskowe, świętujący przemaszerowali na plac przed kościół Macieja, gdzie odczytana została odezwa Piłsudskiego o powstaniu Państwa Polskiego. ZPiT "Polonez" stylowo poprowadził wspólnego poloneza, a z Baszt Rybackich w powietrze wzleciały biało - czerwone balony.

Zwieńczeniem uroczystości była dziękczynna Msza Święta w intencji Ojczyzny sprawowana w Kościele Macieja na Wzgórzu Zamkowym przez ks. bp. Krzysztofa Zadarko, członka Rady ds. Polonii i Polaków za Granicą przy Episkopacie Polski, w asyście duchownych polskich i węgierskich. Dopełnieniem wieczoru był koncert organowy w kościele Macieja w wykonaniu polskiego artysty Sławomira Kamińskiego.

Polonijne budapeszteńskie wspólne świętowanie stulecia Niepodległości Polski doszło do skutku dzięki współpracy m.in. stowarzyszeń polonijnych i Polskiej Parafii w Budapeszcie.

Tekst: Bożena Bogdańka  fot.: Barbara Pál