W dniach od 5 do 12 października 2025 r. w Budapeszcie odbyły się XXXI Dni Polskiej Kultury Chrześcijańskiej, których organizatorami było Stowarzyszenie Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha i Polska Parafia Personalna na Węgrzech. Ich mottem przewodnim były słowa św. Jana Pawła II wypowiedziane w Gnieźnie podczas pielgrzymki w 1997 r.: „Nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha”.

Dni – w niecodziennej scenerii, ze względu na trwające prace renowacyjne we wnętrzu budapeszteńskiego kościoła polskiego – zainaugurowała w niedzielę 5 października 2025 r. uroczysta Msza Święta sprawowana przez proboszcza Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech ks. Krzysztofa Grzelaka SChr z muzyczną asystą parafialnego zespołu „Kleksiki”. Następnie w Domu Polskim prezes Stowarzyszenia Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha Katarzyna Takácsné-Kalińska otworzyła wystawę pt. „Jak koronowano w Gnieźnie pierwszych królów”. Tego samego dnia w Domu Polskim odbyła się prezentacja wydanej w bieżącym roku – Roku Tysiąclecia Królestwa Polskiego – książki Grzegorza Górnego „Duchowa Historia Polski. Millenium dwu koronacji 1025-2025”, która jest fascynującą podróżą przez wieki i ukazującą jak chrześcijaństwo kształtowało losy naszego narodu.
We wtorek 7 października 2025 r. w Sali posiedzeń Izby Wyższej Parlamentu Węgier odbyła się konferencja historyczna „Nasze pierwsze koronacje królewskie: Tysiąc lat jedności w chrześcijaństwie”. Przemówienie powitalne wygłosił dr János Látorcai wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Węgier. Konferencję otworzyło odśpiewanie przez polską wokalistkę Angelikę Korszyńską-Górny dwóch pieśni: w sali węgierskiego parlamentu rozbrzmiała po polsku Bogurodzica i po węgiersku Boldog Asszony Anya (Hymn do Matki Bożej), co miało bardzo symboliczny wymiar. Moderatorem wykładów naukowych był dr Imre Molnár. O św. Adalbercie-Wojciechu – Vojtechu – Béli i narodach Europy Środkowej mówił dr Ádám Somorjai OSB. Dr István Balázs odczytał opracowanie wykładu prof. dr. hab. Wojciecha Polaka pt. „Droga Bolesława Chrobrego do królewskiej korony” będącego refleksją z okazji 1000. rocznicy koronacji pierwszego króla Polski. Dalej dr Kornél Szovák przybliżył okoliczności odnowy Imperium i wyniesienia na tron św. Stefana i Bolesława Chrobrego. Natomiast znakomity polski dziennikarz i publicysta Grzegorz Górny zapoznał zebranych z ewolucją polskiej świadomości od czasów Piastów do współczesności. Konferencję zakończyły wystąpienia Macieja Chosińskiego polskiego historyka, członka Gnieźnieńskiego Komitetu Pamięci i Katarzyny Takácsné-Kalińskiej, prezesa Stowarzyszenia Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha.
Następnego dnia odbyło się doroczne spotkanie polskich księży i zakonnic pełniących posługę duszpasterską na Węgrzech. Rozpoczęło się ono Mszą Świętą sprawowaną w kościele polskim pw. Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych, której przewodniczył ks. Marek Wojtonis CM celebrujący w tym roku 25-lecie kapłaństwa. Po liturgii zaproszono gości na obiad i wspólnotowe, niczym długie nocne rodaków rozmowy do Domu Polskiego im. św. Jana Pawła II. Te spotkania, mające już długą tradycję, pięknie wpisują się w Dni Polskiej Kultury Chrześcijańskiej.
W piątek 10 października w Domu Polskim prowadzona przez pracującą w parafii przy kościele polskim s. Weronikę Jaworską MChR „Nasza Grupa Teatralna” wystąpiła z premierą sztuki pt. „Król Bolesław Chrobry” przedstawiającą fenomen osobowości tego polskiego króla i władcy. Po spektaklu ks. Włodzimierz Mysiy proboszcz budapeszteńskiej parafii greckokatolickiej na ręce ks. Krzysztofa Grzelaka SChr, proboszcza Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech i pani Katarzyny Takácsné-Kalińskiej, prezes Stowarzyszeniu Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha przekazał podziękowania za pomoc i życzliwość okazywaną uchodźcom z Ukrainy.
W sobotę 11 października w Kaplicy św. Władysława, będącej kopią fragmentu kościoła św. Jerzego w Ják (który jest uznawany jest za jeden z najcenniejszych, najlepiej zachowanych i najpiękniejszych zabytków architektury romańskiej Węgier), odbył się niecodzienny koncert muzyki dawnej w wykonaniu młodych i bardzo zdolnych polskich artystów z zespołu Fistulatores Novienses działającym przy Centrum Kultury Zamek w Nowem pt. „Muzyka polskich dworów Królewskich – 1000-lecie koronacji”.
Dni zakończyła sprawowana w budapeszteńskim kościele polskim niedzielna Msza Święta 12 października pod przewodnictwem ks. Leszka Kryży SChr dyrektora Zespołu Pomocy Kościołowi na Wschodzie przy Konferencji Episkopatu Polski, a przed laty proboszcza Polskiej Parafii Personalnej w Budapeszcie, podczas której zaprezentował się obchodzący Jubileusz 20-lecia Chór św. Kingi, który został wyróżniony nagrodą im. ks. Wincentego Danka. Po liturgii obchody jubileuszowe przeniosły się do Domu Polskiego, gdzie można było skosztować okolicznościowego tortu..
Patronat honorowy nad XXXI Dniami Polskiej Kultury Chrześcijańskiej objęli László Kövér Marszałek Parlamentu Węgier i ks. Leszek Kryża SChr dyrektor Zespołu Pomocy Kościoła na Wschodzie przy Konferencji Episkopatu Polski. A cykl zaplanowanych wydarzeń mógł dojść do skutku dzięki wsparciu: węgierskiego funduszu rządowego Bethlen Gábor Alepkezelő Zrt, Fundacji im. Wacława Felczaka, Wydziału Promocji, Kultury i Turystyki w Gnieźnie, Festiwal Ars Sacra, Parafii pw. Ducha Świętego (Szentlélek Plébánia) w Budapeszcie-Herminamező, Stołecznemu Samorządowi Polskiemu oraz Samorządom Polskim w V, X, XII, XVII, XVIII, XIX dzielnicach Budapesztu.
tekst: „Głos Polonii”/BBSz, fotografie: Barbara Pál
Więcej zdjęć…